นิทรรศการ OPEN WORD: เปิดคำ
โดย Pootorn Connect: Decentralized Autonomous Art Operation Network
จัดแสดงที่ Kai Kaew Lamphun ไก่แก้วลำพูน
ระหว่างวันที่ 23 กันยายน – 30 พฤศจิกายน 2023
คำ คือเสียงที่เปล่งออกมาครั้งหนึ่ง ๆ, เสียงพูด หรือตัวหนังสือที่เขียนขึ้น มีความหมายในตัว ไม่ว่าจะมีกี่พยางค์ก็ตาม มนุษย์ประดิษฐ์คำขึ้นมาเพื่อตอบสนองความไม่สิ้นสุดทางวัฒนธรรมและรองรับความต้องการด้านการสื่อสาร ชุดตัวอักษรเพียงไม่กี่ตัวสามารถประกอบขึ้นเป็นคำได้จำนวนมาก และคำเพียงหนึ่งคำที่ประกอบขึ้นจากตัวอักษรไม่กี่ตัวก็สามารถให้ความหมายได้หลากหลายเช่นเดียวกัน
ภูธรคอนเนค คำประสมระหว่างคำว่า ภูธร ที่หมายถึง ภูเขา หรือความหมายโดยสามัญสำนึกของคนไทย คือพื้นที่ที่อยู่นอกเมืองหลวง กับคำว่า คอนเนค คำทับศัพท์จากภาษาอังกฤษ ที่หมายถึง การเชื่อมต่อกัน ซึ่งเมื่อรวมกัน จึงหมายถึง การเชื่อมต่อหรือเครือข่ายที่เชื่อมต่อกันระหว่างพื้นที่นอกเมืองหลวง
นิทรรศการ OPEN WORD จึงเป็นนิทรรศการเปิดตัวเพื่อการเปิดคำ “ภูธรคอนเนค”: เครือข่ายการดำเนินงานศิลปะแบบกระจายอำนาจ โดยรวบรวมผลงานศิลปะของเครือข่ายศิลปินภูธรจากภูมิภาคต่างๆในประเทศไทย มาจัดแสดงร่วมกัน เพื่อประกาศถึงที่มาและความสำคัญของการก่อตั้งองค์กรเครือข่าย เป็นการแสดงจุดยืนต่อการสร้างความร่วมมือในการเปิดพื้นที่ทางศิลปะบนพื้นที่ภูธร และรื้อถอนความเป็นศูนย์กลางนิยมของสังคมศิลปะ
Pootorn Connect: Decentralized Autonomous Art Operation Network หรือ ภูธรคอนเนค: เครือข่ายการดำเนินงานศิลปะแบบกระจายอำนาจ เป็นเครือข่ายการดำเนินงานศิลปะแบบกระจายอำนาจ ถูกจัดตั้งขึ้นจากความร่วมมือและการสร้างเครือข่ายศิลปินภูธรในประเทศไทย เพื่อแลกเปลี่ยน แบ่งปัน เรื่องราว ข่าวสาร ประสบการณ์ ข้อมูล องค์ความรู้ วัฒนธรรม โอกาส และการดำเนินกิจกรรมทางศิลปะร่วมกันระหว่างศิลปินท้องถิ่นที่อยู่นอกเมืองหลวง ซึ่งเป็นการลดการกระจุกทางโอกาส เปิดพื้นที่การแสดงออกในท้องถิ่นที่หลากหลาย ส่งเสริมการเข้าถึงฐานการรับรู้ของผู้คนที่แตกต่าง สร้างความเข้มแข็งอย่างยั่งยืนต่อสังคมศิลปะในประเทศไทยให้มีฐานราก เติบโตกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาค และที่สำคัญเป็นการผลักดันให้ศิลปะเป็นสิ่งสามัญสำหรับทุกคนอย่างเท่าทียมกัน
ภายใต้การเกิดขึ้นของสังคมและการเมืองของมนุษย์ ที่ต้องมีการสร้างกระบวนวิธีในการบริหารจัดการสังคม ระบบการปกครองแบบรวมศูนย์ถูกนำมาใช้ เพื่อจัดสรรอำนาจการปกครอง และกำหนดทิศทางของการบริหารจัดการ โดยให้อำนาจแก่องค์กร หรือกลุ่มองค์กรใดองค์กรหนึ่ง ในการกำหนดภาพรวมของสังคมให้มีเอกภาพหรือสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน รวมทั้งเป็นเครื่องมือกำหนดบรรทัดฐานและควบคุมกลไกทางสังคมอีกด้วย แต่ในโลกแห่งความหลากหลาย การกำหนดเอกภาพ หรือความเป็นหนึ่งเดียว ด้วยการใช้อำนาจแบบรวมศูนย์ กลับเป็นการสร้างสภาวะการไหลรวม ค่อยๆทำลายอัตลักษณ์เฉพาะของผู้คน ชาติพันธุ์ ชุมชน วัฒนธรรม และโดยเฉพาะศิลปะ ที่ซึ่งความแตกต่างหลากหลาย ควรกลายเป็นหลักสำคัญที่ทำให้ศิลปะเป็นการสร้างสรรค์ของมนุษย์อย่างแท้จริง การกำหนดให้รูปแบบ ทฤษฎี หรือสุนทรียศาสตร์ แบบใดแบบหนึ่ง รวมถึงอุปสงค์-อุปทานแบบทุนนิยม มาเป็นตัวกำหนดชี้วัดความเป็นศิลปะ นั่นอาจทำให้อิสรเสรีของการแสดงออกทางศิลปะสิ้นสุดลงด้วยข้อจำกัดเหล่านี้
ถึงแม้ในโลกศิลปะของประเทศไทย จะไม่มีองค์กรใดองค์กรหนึ่งมีสิทธิ์ในการผูกขาดอำนาจการปกครองหรือการจัดการการเมืองทางศิลปะ(ในทางนิตินัย) แต่(ในทางพฤตินัย)สังคมแบบรวมศูนย์ กลับฝังรากลึกและเติบโตอยู่คู่กับสังคมศิลปะไทยเสมอมา เนื่องจากองค์กร มูลนิธิ สถาบัน หน่วยงาน ด้านศิลปะ ทั้งทางภาครัฐและเอกชนที่สำคัญ ต่างก็กระจุกการบริหารจัดการจากศูนย์กลาง วัฒนธรรมของการดำเนินกิจกรรมทางศิลปะ แหล่งทุน รวมถึงโอกาสต่างๆ จึงไม่ถูกกระจายไปยังภูมิภาคหรือท้องถิ่นอื่นๆเท่าที่ควร ในขณะที่องค์กรทางศิลปะของรัฐจะพยายามกระจายอำนาจโดยการก่อตั้งองค์กรศิลปะในส่วนท้องถิ่นขึ้น แต่นั่นก็ไม่ได้ทำให้เกิดการกระจายอำนาจอย่างแท้จริง เพราะก็ยังต้องมีการบริหารจัดการและการตัดสินใจจากศูนย์กลาง และกลุ่มคนที่ยังผูกขาดการเข้าถึงแหล่งโอกาสต่างๆ ส่งผลกระทบต่อโอกาสของศิลปินท้องถิ่น ที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลความเจริญด้านศิลปะ ที่พวกเขาเหล่านั้นพยายามส่งเสียงแห่งมาตุภูมิของพวกเขาออกไป แต่ด้วยโครงสร้างทางสังคมแบบรวมศูนย์ที่กล่าวมา ทำให้เสียงเหล่านั้นเบาเกินกว่าที่คนส่วนใหญ่จะได้ยิน การรับรู้ถึงตัวตนของการมีอยู่ทั้งด้านพื้นที่และบุคคล การถูกยอมรับ การแก้ไขปัญหา และโอกาสในการเข้าถึงทรัพยากรที่ช่วยสนับสนุนการดำเนินงานทางศิลปะจึงหล่นหายไปด้วย
Artist:
- กอบพงษ์ ขันทพันธ์ Gobpong Khanthapan
- ชินดนัย ปวนคำ Chindanai Phuankam
- พงษธร นาใจ Pongsaton Najai
- วีรยุทธ นางแล Veerayut Nanglae
- พงศ์ธร กิจพิทักษ์ Pongthon Kitpithak
- อนุสรณ์ ธัญญะปาลิต Anusorn tunyapalit
- อนุรักษ์ ธัญญะปาลิต Anurak tanyapalit
- โรจน์วิรุฬห์ วรรณแก้ว Rodwiroon Wannakaew
- พัชรา นันต๊ะนา Patchara Nantana
- ประเชิญ จันทร์ตา Prachoen janta
- มนพร รอบรู้ Manaporn Robroo
- พิชิต สอนก้อม Pichit Sonkom
- อทิตยาพร แสนโพธิ์ Atittayaporn Saenpo
- ญานุศักดิ์ สืบเมืองซ้าย Yanusak Suebmuangsai
- ไพศาล อำพิมพ์ Paisarn Am-pim
- นิติพงศ์ นิกาจิ Nitipong Nikaji
- มูฮัมหมัดตอฮา หะยียูโซ๊ะ Muhammadtoha Hajiyusof
- มูฮัมหมัดซุรียี มะซู Muhammadsuriyee Masu
- อิซูวัน ชาลี E-suwan Chali
- อนุวัฒน์ อภิมุขมงคล Anuwat Apimukmongkon
- บุษราพร ทองชัย Bussaraporn Thongchai
- วิลาวัณย์ เวียงทอง Wilawan Wiangthong
- อวิกา สมัครสมาน Awika Samukrsaman
- ประภัสสร คอนเมือง Prapassorn Konmuang
- กฤตพร มหาวีระรัตน์ Krittaporn Mahaweerarat
- สุธีธิดา สีบุดดี Sutheethida Seebuddee
- อรชุน ทองรักษ์ Arjun Tongrak
