Richard Koh Fine Art
5 – 26 November 2022
เราทุกคนล้วนเคยตกอยู่ในสถานการณ์เดียวกันกับคนอื่นๆ ไม่เรื่องใดก็เรื่องหนึ่ง ทว่าเงื่อนไขในการจัดการกับสถานการณ์เหล่านั้นมักแตกต่างกันไปเสมอ ตัวอย่างที่เห็นชัดที่สุดของการตกอยู่ภายใต้สถานการ์ร่วมกันของผู้คนทั่วโลก ณ ตอนนี้คงหนีไม่พ้นวิกฤตการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนา หรือ โควิท – 19 ในช่วงเริ่มต้นของการแพร่ระบาด ปลายปี 2019 เรื่อยมาจนถึงการระบาดของสายพันธุ์ที่กลายพันธุ์เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน แนวทางหนึ่งที่รัฐบาลทั่วโลกเลือกปฏิบัติร่วมกันนอกเหนือจากการรณรงค์ให้ประชาชนฉีดวัคซีนป้องกันแล้วก็คือการจำกัดพื้นที่หรือการกักตัวภายในที่อยู่อาศัย
ในช่วงเวลาแห่งการกักตัว บางคนว่าเป็นช่วงเวลาของการพักผ่อน บางคนว่าเป็นช่วงเวลาที่ตึงเครียดและอึดอัดที่สุด ความต่างของทั้งสองสถานการณ์นี้ตั้งอยู่บนพื้นฐานของ “ทุน” ที่คนเรามีไม่เท่ากัน ความไม่เท่าเทียมที่เกิดขึ้นจากความเหลื่อมล้ำทางสังคม ถูกนำมาเป็นประเด็นหลักของผลงานชุดนี้ จัสติน ลิม (Justin Lim) ศิลปินผู้ใช้ศิลปะถ่ายทอดเรื่องราวในสังคม บันทึกประวัติศาสตร์ในช่วงต่างๆ ของประเทศฟิลิปปินส์ ประเทศบ้านเกิดของเขา
หลังจากที่จบการศึกษาจากประเทศสิงคโปร์ จัสตินได้เดินทางกลับบ้านเกิด โดยสิ่งแรกที่เขาประสบหลังจากกลับไปคือปัญหาทางการเมืองและเศรษฐกิจของประเทศ ที่เป็นปัญหาเรื้อรังที่เกิดขึ้นจากการส่งต่ออำนาจในกลุ่มผู้ปกครองประเทศ ผลงานหลังจากนั้นเรื่อยมายังคงพูดเรื่องปัญหาทางสังคมที่ยังไม่อาจคลี่คลาย จนกระทั่งผลงานในช่วงก่อนการแพร่ระบาด จัสติน หันมาโฟกัสสิ่งแวดล้อมที่อยู่ใกล้ตัวมากขึ้น เรื่องราวมราเหมือนจะปกติในชีวิตประจำวันที่เป็นชีวิตของใครหลายคน แต่ภายใต้การดำเนินไปเช่นกันกลับเต็มไปด้วยปัญหาเชิงโครงสร้างของสังคมที่ทับซ้อน ทับถมกันอยู่
ผลงานชุดนี้จัสตินเลือกใช้ทั้งเก้าอี้จากบ้านตัวเองที่เขาใช้ในชีวิตประจำวัน เก้าอี้จากบ้านเพื่อน และเก้าอี้ทั่วไปที่พบเห็นตามที่ต่างๆ เรื่องราวของเขาเริ่มต้นตั้งแต่ช่วงที่ต้องกักตัว เขาใช้ชีวิตประจำวันนั่งอยู่บนเก้าอี้พลาสติกสีแดง Tell me everything#1 ที่เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไป เก้าอี้ปรากฏอยู่บนผืนผ้าใบขนาดเล็กเสมือนบีบให้ผู้ชมรู้สึกถึงความอึดอัดที่ต้องถูกกักตัวอยู่ในที่แคบๆ แม้ผลงานจะแสดงออกผ่านสีสันที่สดใส ทว่าประตูเหล็กด้านหลังคือสิ่งบ่งชี้ถึงการขาดอิสระได้เป็นอย่างดี
ยังมีเก้าอี้พลาสติกอีกสองตัวที่งชี้ให้เห็นถึงภาวะอึดอัดและตึงเครียดอย่างชัดเจน Tell me everything#2 และ Tell me everything#3 เก้าอี้นั่งขาสั้นสีชมพูและสีน้ำเงิน หากพิจารณาจากขนาดและรูปทรงของเก้าอี้สามารถบอกได้ว่าผู้ที่ต้องนั่งอยู่บนเก้าอี้นี้เป็นเวลานานย่อมไม่สบายตัวอย่างแน่นอน แม้จะเป็นการนั่งมองออกไปยังพื้นที่สีเขียวที่อยู่รอบข้าง ทว่าก็ยังมีรั้วเหล็กกั้นไม่ให้ออกไปข้างนอกอยู่
ถัดมากับเก้าอี้ที่ดูนั่งสบายขึ้นมา เก้าอี้ทำงานสีดำ At the end of the day กับปรากฏการณ์ Work From Home ของใครหลายคนในทั่วทุกมุมโลก ที่ในช่วงแรกการเริ่มทำงานที่บ้านเป็นเรื่องที่ดี ไม่ต้องออกไปเผชิญปัญหาการจราจรติดขัด เวลาที่เสียไปกับการเดินทาง ค่าใช้จ่ายจากการออกไปข้างนอก ทว่าเมื่อทำงานที่บ้านได้ในระยะหนึ่งกลับพบปัญหาหลายอย่างตามมา ทั้งเวลางานที่ไม่อาจกำหนดได้ (ทำงานเกินเวลา) ปัญหาสุขภาพที่เกิดจากการขยับตัวน้อยลง การปฏิสัมพันธ์กับผู้คนที่ดูเหมือนจะยากขึ้นทุกวัน แม้จะมีมุมทำงานที่บ้านที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามใจชอบ ทว่ากลับไม่ได้ช่วยผ่อนคลาย หรือลดความตรึงเครียดที่เกิดขึ้นได้เลย
ด้านข้างของภาพห้องทำงาน ปรากฏเก้าอี้นั่งสีเหลืองที่ดูนุ่มสบาย กับผลงาน Make yourself at home รูปทรงของเก้าอี้ถูกออกแบบมาเผื่อการพักผ่อนจากความเอียงของพนักพิง ความสูงของเก้าอี้ที่เข้ากับสรีระช่วงเท้าของคน เมื่อมองดูก็พบว่าเป็นมุมที่มีความผ่อนคลายไม่ใช่น้อย สภาพแวดล้อมด้านหลังของภาพบอกเราว่าถัดจากนี้จะเป็นการกักตัวที่เต็มไปด้วยการพักผ่อนอย่างเต็มที่ กับพื้นที่สวนและสระว่ายน้ำที่เผยให้เห็น
Voyager การพักผ่อนเต็มรูปแบบ นำเสนอผ่านเก้าอี้ริมสระที่สามารถปรับเอนได้จนกลายเป็นที่นอน เป็นภาวการณ์กักตัวที่หลายคนเฝ้าฝันถึง ช่วงเวลาที่ไม่ต้องออกไปไหน ใช้เวลาอยู่กับตัวเอง ปล่อยกายใจให้เป็นอิสระโดยที่ไม่มีความกังวลเรื่องใดมารบกวน นอนเล่นอยู่ริมสระ หากเบื่อก็ลงไปว่ายน้ำ หากหิวก็หาเครื่องดื่มมานั่งจิบ ไม่มีใครมากะเกณฑ์ให้ต้องปฏิบัติตัวอย่างไร พร้อมด้วยบริเวณบ้านที่กว้างใหญ่ ผู้พักอาศัยสามารถสร้างสรรค์กิจกรรมรูปแบบอื่นๆ เพื่อผ่อนคลายความเบื่อหน่ายของตนเองได้
ถัดมากับมุมที่จำลองมาจากความต้องการของศิลปิน A daydream a day ผลงานชื่อเดียวกับนิทรรศการ เก้าอี้นอนชายหาด พร้อมส่วนยื่นออกไปเพื่อให้ขาได้วางพาด เก้าอี้ตัวนี้ตั้งอยู่ท่ามกลางดอกไม้และต้นไม้หลายชนิด ด้วยความชื่นชอบธรรมชาติของศิลปิน บริเวณที่อยู่อาศัยของเขาจึงเต็มไปด้วยต้นไม้ การจินตนาการถึงมุมที่เขาจะสามารถผ่อนคลายได้จากภาวะตึงเครียดจึงสมควรเป็นมุมที่ต้องรู้สึกสงบและผ่อนคลายได้อย่างเต็มที่
เก้าอี้แต่ละตัว มุมบ้านแต่ละแห่งบอกเล่าเรื่องราวของชีวิตในสังคมได้หลายระดับชั้น ไล่มาตั้งแต่พื้นที่ขนาดเล็กกับเก้าอี้ที่ต้องเล็กตามลงไป ความแคบที่หมายความถึงการมีข้อจำกัดที่มาก การเข้าถึงทรัพยากรและความสะดวกสบายที่น้อย ไล่มาจนถึงชนชั้นกลางที่นั่งทำงานอยู่บนเก้าอี้ แม้จะดูสบายแต่ก็ต้องแบกรับภาระการงานที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ มุมของภาพจึงปรากฏเพียงมุมทำงานเท่านั้น ไม่มีมุมที่สามารถพักผ่อนได้อย่างใจต้องการ อีกชนชั้นคือกลุ่มคนที่อาจเรียกได้ว่าอยู่บนสุดของสังคม ได้พื้นที่ใหญ่ที่สุด ซึ่งหากเปลี่ยนห้องจัดแสดงและแคนวาสเป็นพื้นที่สังคมแล้ว คนกลุ่มนี้ก็ได้พื้นที่แสดงตัวตนมากที่สุด ความสะดวกสบายมุ่งเข้าหาคนกลุ่มนี้ก่อนกลุ่มอื่นๆ ภายในภาพจึงไม่ปรากฏสัญลักษณ์ที่แสดงออกถึงข้อจำกัดในการใช้ชีวิตในภาวะที่ต้องกักตัวให้เห็น ไม่ว่าจะเป็นรั้ว หรืองานในความรับผิดชอบ
แม้ปัญหาเรื่องชนชั้นในสังคมจะรุนแรง แต่เขายังเลือกเสนอผ่านภาพวาดที่สีสด ฉากหลังที่ปรากฏ เขาเลือกที่จะแต่งแต้มสีสันเข้าไปตามจินตนาการ ต้นไม้ ดอกไม้ ความสดใสที่อาจไม่ได้มีอยู่จริงในบ้านของบางคนคือสิ่งที่เขาต้องการให้เกิดขึ้น งานในชุดนี้คือเป็นผลงานภาพฝันที่เสียดสีข้อเท็จจริงของสังคม และวิกฤตที่เกิดขึ้นเหมือนกันทั้งโลกในครั้งนี้คือสิ่งที่เขาหวังว่าจะสร้างบทเรียนบางอย่างในการใช้ชีวิตของมนุษย์ เป็นอีกหนึ่งความฝันที่เขาอยากจะจินตนาการว่าสักวันหนึ่งโลกจะใช้และเข้าใจความหมายของคำว่าเท่าเทียม เสมอภาค และสิทธิ์ อย่างแท้จริง
